مهندس، واژه ای با قدمت۱۷۰ ساله/ جستجوی واژه مهندس در اسناد تاریخی آستان قدس

خواجه نصیرالدین طوسی شاعر، فیلسوف، متکلم، فقیه، دانشمند، ریاضی دان و منجم ایرانی سده هفتم است. به افتخار روز تولد این دانشمند بزرگ، پنجم اسفند به عنوان روز مهندس نام گذاری شده است.

این روز فرصتی است تا با کنکاش در اسناد تاریخی موجود در آرشیو مرکز اسناد آستان قدس رضوی، با تاریخ استفاده از واژه مهندس آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استفاده از واژه مهندس ازقرن ۱۶ میلادی

عبارت مهندس برگرفته از کلمه هندسه که معرب واژه فارسی اندازه است که مفاهیمی از جمله مهندس اندازه گیرنده، غیاث کننده، تقدیرکننده، محاسب، شماردار را شامل می شود.

در گذشته، مهندس به کسی گفته می‌شد که ماشین‌های نظامی را می‌راند. مفهوم مهندس غیر نظامی در قرن شانزدهم در هلند پدید آمد و به سازندگان پل‌ها وجاده‌ها نسبت داده می‌شد، سپس مفهوم مهندس در انگلیس و دیگر کشورها هم ظاهر شد.

امروزه مهندس به کسی اطلاق می‌شود که با در نظر گرفتن قوانین و استفاده بجا از آن‌ها و ترکیب مؤثر برخی از آن‌ها قادر خواهد بود نیازهای اجرای نسل بشر را با کیفیت مناسب و در کمترین زمان و با بالاترین بازده برطرف سازد.

کابرد واژه مهندس در ایران

خانم محبوب، رئیس اداره اسناد آستان قدس رضوی اصطلاح مهندس را دارای قدمتی دیرینه به لحاظ معنایی در زبان فارسی و تاریخ ایران عنوان می کند.

وی، به اسناد و نامه های شاهان قاجار اشاره دارد که به اصطلاح مهندس اشاره داشته است.

وی می افزاید: در مرکز اسناد آستان قدس رضوی نیز ۳۰ سند فرمان وجود دارد که در آن واژه مهندس بکار برده شده است.

وی در این خصوص به سندی که مربوط به سال ۱۲۷۲ قمری اشاره دارد که در رابطه با «حکم شاهزاده طهماسب میرزا به باقرخان ضابط گله دار درخصوص همکاری و مساعدت با میرزا محمدعلی مهندس در انجام امور محوله» است و مضمون آن همکاری فرد به نام باقرخان با میرزا محمد علی است که گویا بعلت داشتن تحصیلات عالیه لقب مهندس به اسم ایشان اضافه شده است.

به نظر می رسد که واژه مهندس از قدیم الایام به کسی اطلاق می شده که در حوزه کاری خود از همه عالم تر و خبره بوده و کارهای مهم و اصلی را به او واگذار می کردند.

محبوب از مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان یکی از غنی ترین و نفیس ترین مراکز اسنادی کشور یاد کرد و گفت: گردآوری، طبقه بندی، ارزشیابی، نگه‌داری، نمایه‌سازی، فهرست‌نویسی و ارائه‌ی خدمات به محققان، اطلاع‌رسانی و انجام فعالیت‌های پژوهشی با استفاده از اسناد موجود، حفظ تاریخ شفاهی و آداب‌ و رسوم از طریق مصاحبه، ماندگاری اماکن تاریخی با تهیه فیلم و عکس و نگه‌داری آن، را از وظایف این مرکز بر شمرد و از علاقه مندان به فعالیتهای پژوهشی دعوت کرد تا با حضور در این مجموعه، داشته های پژوهشی خود را غنی تر کنند.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: مهندس مرکز اسناد آستان قدس رضوی اسناد تاریخی خانم محبوب اسناد آستان قدس رضوی واژه مهندس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۱۱۲۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جشن مومنانه‌ همراه با پیوست علمی و فرهنگی در دهه کرامت

به گزارش خبرنگار مهر، عبدالحمید طالبی رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در نشست خبری پنجمین کنگره بین المللی حضرت رضا (ع) کلیاتی از برنامه‌ها در دهه کرامت که بر اساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب با محورهای مشارکت‌های مردمی، ایمان، ارتباطات و هم‌دلی اجتماعی و ایجاد رابطه بین مردم و امامت تدوین شده است، را تشریح کرد.

وی با بیان اینکه حدیث محوری از امام رضا (ع) «ان الامام زمام الدین و نظام المسلمین و صلاح الدنیا و عز المؤمنین» را در دستور کار قرار دادیم، گفت: شعار محوری با شما سربلندیم را انتخاب کردیم. همچنین با کمک اعتاب مقدسه حضرت معصومه (س)، احمد بن موسی (ع)، حضرت عبدالعظیم حسنی و مسجد جمکران، شورای هماهنگی تبلیغات و وزارت ارشاد برنامه‌های هماهنگی در سراسر کشور برگزار خواهیم کرد.

وی افزود: این دهه از ۲۱ تا ۳۱ اردیبهشت آغاز خواهد شد. آستان قدس رضوی بیش از ۳۸۰ برنامه در بخش‌های مختلف با مرکزیت حرم امام رضا برای مجاوران حضرت و نیز در سراسر کشور برنامه‌ریزی کرده است.

طالبی در ادامه بیان کرد: بارزترین و مشخص‌ترین فعالیت در حوزه علمی کنگره جهانی حضرت رضا (ع) است. بعد از آن حرکت مردمی ۱۷ ساله کاروان‌های زیر سایه خورشید که در ۳۱ استان ۶۳ هیئت و در بیش از ۲۳۰۰ نقطه شهری خادمان از مشهد مقدس با پرچم امام رضا (ع) حرکت می‌کنند و زیارت از راه دور را با یک پیوست فرهنگی، برای عاشقان حضرت فراهم خواهند کرد. همچنین افرادی برای برگزاری همین آئین به ۱۲ کشور اعزام خواهند شد.

رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی همچنین در ادامه تشریح برنامه‌های دهه کرامت اظهار داشت: اختتامیه جشنواره گنجینه مهر توسط مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس در قالب امتداد اجتماعی زیارت برگزار خواهد شد. علاوه بر آن رونمایی از تازه‌های نشر رضوی هم زمان با نمایشگاه کتاب توسط انتشارات آستان قدس رضوی، به‌نشر و بنیاد پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها انجام خواهد شد. رویداد اهدای بیست هزار کتاب به کتابخانه‌های سراسر کشور و بازآفرینی موزه قرآن کریم در حرم مطهر بعد از ۴۰ سال و همچنین خدمت‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی توسط کانون‌های خدمت در سراسر کشور انجام می‌شود که بارزترین آن‌ها تجهیز و تحویل ۵۵۰ چاهک آب رسانی در استان سیستان و بلوچستان خواهد بود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: امیدواریم با کمک مرکز رسانه آستان قدس و سایر رسانه‌ها برنامه‌های مختلفی که در سراسر کشور برگزار می‌شود، شادی مومنانه‌ای را همراه با پیوست علمی و فرهنگی تقدیم عاشقان اهل بیت و حضرت رضا (ع) کند.

کد خبر 6099776